राज्यसत्ता दःतले शोषक वर्गं छलंलाय्गु ज्या याङ च्वनि

 

न्ह्यसः नेपाल मजदुर किसान पार्टीया ४५ कगु निस्वांगु भि दिंया लसताय भिंतुना देछायो च्वङा । उगु ४५ दाया बागुसदिंतकया ताः इलय् मदिसें हज्याङ वयो च्वंगु चानचुनया खा“ मखु । उगु अनुभवं झीसं धात्थें सय्के सिइके मःगु मू ज्ञान छु खः ?
लिसः भिंतुना देछायो दिल । मजदुर परिवार, सकल ब्वनामि (पाठक) पुं, भिंकामना याङ च्वंपुं शुभेच्छुकपिन्ता यक्व यक्व सुभाय् देछायोच्वङा ।
छुंनं राजनतिक संघ–संस्था वा संगठने वाने न्ह्योँ उगू पार्टीया हःनेया पृष्ठभूमि च्वयो तःगु (न्यङा खाँय् मखु) ज्याझ्वः व मू आजु ध्वाथुइकेमः ।
नेपः देशे पुष्पलालजिनपां मेमेपुं मनूत ज्याङ कम्युनिष्ट पार्टी निस्वाङ दिल । वि.सं. २००७ साल लिपा भारतीय एकाधिकार पुँजीं नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी बलात घःसा अमिता मछिनिगु खाँ थुइक, नेपःया कम्युनिष्ट पार्टीया बद्नाम याङ क्वःथय्गु मतिं वि.सं. २००८ साल पाखे ‘प्रगतिशील कम्युनिष्ट पार्टीया नां तयो जनकपुरे पर्चा ह्वल । उगू पर्चा ह्वःगु द्वपंखय् छम्हा भारतीय मनूता ज्वङ यें भद्रगोल जेले कुन । ला बलालिपा हे व मन्याता जिमिम्हा मनूधायो भारतं त्वःतक यन ।

छुं नं देशे कम्युनिष्ट पार्टी वा छुं नं राजनैतिक पार्टी निस्वांगु खाँ न्यनेवं (नेपःथें विकास लिने लागु देशे अजः) शासक वर्ग व सरकार नपां स्वापु दःगु थी थी संस्थातय्सं गाक्कं होसयाङ सचेत जुइगु स्वाभाविक खः । उगु निस्वांगु संगठनं वइगु वर्गीय व राजनैतिक लिच्व (आँच) ता पानेता नपां उगु संगठनया ज्याझ्वः थुइकेता शासक दलं थःपुं मनू मसिइक दुथ्याक चि बःकाइगु व उकिया विरोधे अजगु हे ज्वः लागु संगठन (काउन्टर अर्गनाइजेशन) दय्किगु स्वाभाविक राजनैतिक संघर्ष खः ।

गथे नेपाल सरकारं थःता भिंजुइगु ज्याखय् सचेत जुयो ज्या सानि अथे हे खुला सीमाया हुनिं भारत सरकारं नेपःया (हरेक) छगू छगू राजनैतिक गतिविधि थथें वा लिपाथेंक थःता छिनि लाकि मछिनि धाय्गु स्वार्थ मतिं ज्या सानि । वहे काथं खाने दय्क वा मदय्क थःगु स्वाथें घः मलाकेता ज्या साङ च्वनिगु आश्चर्यया खाँ मखु । गथेकि नेपःया छम्हा पुलांम्हा प्रधानमन्त्रीया ग्वाहालिमि नीङादा—स्वीदा लिपा पुलिसया गुप्तचर धाय्गु सियेदता । अजपुं गुलिं गुलिं विद्यार्थीत जिल्ला–जिल्लाय् पुलिस कार्यकर्ता जुयो म्हासिइक ग्वाहाली याङ ज्या साङ च्वनि थजगु ज्याखय् छगू हे राष्ट्रिय, भाय् व जातं अःपुक ग्वाहाली काइगु स्वाभाविक खः ।

ल्यासेल्याम्होया इलय् सिद्धान्त कय्च्याङ नुगः क्वसाय्क दुनुगलंनिसें पार्टी ज्यासानि । उकिया अखः बैसं जःपुं मनूत प्याःनुगः (भावना) स्वयो थःगु स्वार्थ, जातीय नपां लिपाया जीवनया निंतिं धा धां धेबा व जागिर (पद) या निंतिं सरकारया ल्यू ल्यू वानि । सिद्धान्त थूपुं, उगु पार्टीया भावनां प्यापुं मनूत छगू पार्टी जुय धुनकिं उगु पार्टीया खाँ छता ज्या छता व्यवहार जुलकिं निश्चित भावना व सिद्धान्तता गः क्यूगु सिलकिं उगु पार्टी त्वःत मेगु पार्टी वानेता मःजुइ । तर सरकारं परिस्थिति स्वयो मथां हे मेगु छगू पार्टीता ‘सिद्धान्तनिष्ठ पार्टी’ जक बय् बय्याय् धुंकि ।
शासक दलं गुलिं इमानदार कार्यकर्तातय्ता कलेजे विश्वविद्यालय जानक, धेबाबियो अमिगु बानी स्यंकबि । अले सिद्धान्त धाय्गु ब्वसामारी थें किसीया पिनं खाने दःगु वाँ जक खः । मू आजुयां सरकारे वानेगु खः । सरकारे मवांक पार्टी तःह्रानी मखु अले ज्या नं दैमखु धा धां कार्यकर्तापिन्ता मखुगु लाँपु क्यङ स्यंकेगु ज्या याइ । थःगु परिवारे ब्याक्क राजनीति खाँ थूपुं मरुथाय् च्वपुं ल्यासे ल्याम्होे, गरिब परिवार व भतिचा हःकायो जुइपुं (युवा) ल्यासे ल्याम्हापिन्ता सत्ता मवानिपुं कम्युनिष्ट दलतय्सं लाँपु हिइक बिउगु उदाहरण यक्व हे दः । अथे मखुगु लाँय् वांपुं विद्यार्थी नेता त अः मन्त्री जुयो अरबौं अरबया भ्रष्टाचारे लाङ च्वंगु दः ।

 

 

 

 

 

नेमकिपाया कार्यकर्तातय्ता स्यंकेगु ज्या शासक दलं यागु खः । अथे नेमकिपां शासक दले वांपुं कर्णाली व भेरी अञ्चलं मन्त्री व ठेकेदार जुयो स्यंपुं यक्व दः नपां मेमेगु जिल्लाय्पुं नं दः । सिद्धान्तं मप्यापुं ल्यासेल्याम्होत स्यनिगु खः । ब्वङ तःम्हा छगू इलय् नांचले जूम्हा नेता शैलेन्द्रकुमार उपाध्याय थजपुं बुद्धिजीवीतहे सरकारया पक्ष वांसेली पार्टीं कारबाही यागु खः ।

धात्थेंखय्क कम्युनिष्ट सिद्धान्त थूपुं व ज्यासाङ नैैपुं ज्यापु ज्यामिया निंतिं ज्या सानेगु मतिं पार्टी द्वहँ वपुं ताःईतक पार्टी ज्यासाङ च्वंगु खाने दः । अले स्वार्थमतिं पार्टी दुने वैपिसं फुक्क नपां नुतुसुतु हायक मिलेजूथें च्वङ थःगु दुःख काङ छे“ भुथु मच्यागु खां काङ धेबाकायो लिता मबिइपुं, संगठने नायो, छ्याञ्जे पदकायो जिल्लाय् थःगु पद क्यङ सरकारी कार्यालय पाखें फाइदा काइपुं, थः काय्म्हाय्पिन्ता छात्रवृत्ति व जागिर नके मःपुं, ठेक्काकायो व मेमेगु आम्दानीया ज्यासाङ फाइदा काइपुं, शासक दलनपां सतीवाङ सांसद व मन्त्री जूपुं नं म्हव मखु ।

सिद्धान्त कताङ, विश्वासघातयाङ ब्वलाङ वपुं मनूतय्ता हे शासक दलतय्सं सांसद व मन्त्री पद ब्यूसेलिं अमिपाखें छु बांलागु आशा याय् फै ? झीसं ध्वा थुइके मःगु खाँ थ्वहे खः । हाकाहाकी लुटेयाङ नैपुं, ठग व गुण्डातय्ता नपां जात, भाषा, राष्ट्रियताया नामे सांसद व मन्त्री दय्किपुं शासक दलया नेता तय्सं अमि पाखें मसिइक फाइदा कायो च्वंगु दै धाय्गु खाँ थुइके थाकुमजु ।

बच्छी शताब्दीस्वयो अप्वः राजनैतिक ख्यलय् ज्यासाङा गु अनुभवं थुलि सत्य खाँ क्वछिय् फःकि लाँय् चुकया धू, कूँ व नावगु गन्ध गथे झीगु क्वथाय् द्वहँ वै अथे हे समाजया बाँला बाँमलागु पक्ष नं राजनैतिक दल दुने द्वह“ वैगु नं स्वाभाविक खः । समाजय् बांलापुं मनू यक्व दः अले बाँमलापुं मनू म्ह्वजक दः । खराबपुं मनू तय्सं थःगु पाप व अपराध सुचुकेता मखु–मखुगु खाँ प्रचार याइगु जुल अले दुनेया खाँ स्यूपुं मनूतय्सं नं खःगु खाँ पिता हय् ग्याइगु जुल समाजय् फुक्क शुद्ध, बांलाक थूपुंजक ‘दैगु खःसा शोषक वर्गं’ अजपुं सचेत जनतातय्ता शोषण व शासन गथे याय् फै ? अथेजूगुलिं थ्व फुक्क वर्ग संघर्षया लू (दृश्य) खः । समाजय् वर्ग व संघर्ष दःतले राज्यसत्ता दयो हे च्वनि । राज्यसत्ता दःतले शोषक वर्गं छल–कपट, जाली, फटाहा व झा· लाय्गु ज्यायाङ हे च्वनी ।

न्ह्यसः पुष्पलाल नेतृत्वया कम्युनिष्ट पार्टीखय् मू गुथि केन्द्रीय सदस्यया दुजः जुयो नं ज्यासाङ दिल । वैचारिक असहमति (पाःगु बिचः) या हुनिं मेगु पार्टी निस्वांगु जुल । उगु इलय् मेगु पार्टी दय्केगुखाँ पुष्पलाल जि नपां जूगु दःला कि मरु ? नेमकिसं (अःयानेमकिपा) निस्वाने धुंक वयकया गजगु प्रतिक्रिया बिचः वला ?
लिसः बिचः पाःगु खाँ मूगुथि (केन्द्रीय समिति) व मोबाइल ब्युरो (च्वय्या समिति) नं तयागु खः । मूगुथिया बैठके खँल्हाबँल्हाया झ्वलय् थःगु पाःगु बिचः च्वयो ब्यू धःगुलिं ‘नेपः या कम्युनिष्ट आन्दोलने खोटा बिचः या खण्डन’ व रुसी संशोधनवाद सामाजिक–साम्राज्यवादे पतन’ नांया साफु च्वयो बियागु खः ।

खँल्हाबँल्हाया झ्वलय् पुष्पलालजी तस्कं गम्भीर खानेदः । तर समितिया छुं दुजः त उग्रविरोधी खाने दःसा छुं दुजः त मौन, सुंक च्वङ च्वन । अपुंमध्ये छुं ‘झापा समूहया एकता समिति’ व ‘मुक्ति मोर्चा’ पाखें ‘एमाले’ जुवान ।

न्ह्यसः नेमकिसं निस्वाने धुङानं पुष्पलालजी व वयकं न्ह्यलुवा (नेतृत्व) जुयो न्हयाकद्यूगु पार्टी नपां गजगु स्वापु दथें ? पुष्पलालजी नपां दकले लिपा गना, गथे नपा लाङागु थें । लुमांसे वला थें ?
लिसः नेमकिपा चाय्के धुङानं पुष्पलालजी नेपाले झाइगु । उगु इलय् वयक तस्कं निराश खाने दः । उब्लेया मू गुथिया दुजः पुं मध्ये गुलिस्यां मने जि मूगुथि तय् हय्ता अथें हे येंया गल्लीं लुइक हःम्हा थेँ मति तैगु । छक जिं पुष्पलाल जिता मूगुथि विश्वास हे याय् थाकुपुं मनूत दःगुलिं जिं धाया ः– ‘छि अः अमिपाखें मुक्त जुय फै मखुत ।’ उकिं पुष्पलालजी थःता याकचा तायक च्वनि । राजनीति छपला द्वनकिं उकियाता हुय थाकु, ल्ह्वने थाकु । पुष्पलालजिता भारतं न्हपा हे ‘गुरिल्ला नेता’ वा न्हपांम्हा माओवादी’ वा ‘जेठा प्रचण्ड’ याय्गु मति तःगु खः ः । ब्लीज वापौखे कःगु छगू खँल्हाबँल्हा (अन्तरवार्ता) खय् उकिया संकेत खाने दः ।

लिपा डा. भी.एन. सिंह पाखें पुष्पलालजी तस्कं मफुगु खाँ न्यङा । अले दिल्ली यंकिखुनुं रेले वयक नपालात । दुर्भाग्य छुं दिन लिपा डा. भी.एन. सिंहया छें सुथाय् १० ताइलय् बी.बी.सी.या उर्दू समाचारे (बुखयँ) वय्क मदुगु खाँ न्यङा ।

न्ह्यसः उगु इलय् नेमकिसं निमस्वांगु जूसा नेपःया कम्युनिष्ट आन्दोलने गजगु प्रभाव लाइगु जुई ?
लिस ः उब्ले नेमकिपा निमस्वांगु जूसा नेपःया कम्युनिष्ट आन्दोलने संशोधनवादया विरुद्धय थौंयाथें च्वत्तुक विरोध वा उलक्यनेगु (उदांग्ययाय्गु) मौका दैमखु । नेपःया कम्युनिष्ट आन्दोलन २० दा ३० दातक तस्कं कलङ्कित जुयो च्वनिगु जुइ । तर जनतां बांलाक थुयानिं, चेतनाया स्तर दयानिं छगू धात्थें खःगु बल्लागु माक्र्सवादी–लेनिनवादी पार्टी दय्किगु पक्का हे खः ।

न्ह्यसः पार्टी अलग्ग मदय्कसें वहे छगूं तुं पार्टीखय् च्वङ ज्यासाङ च्वंसा छु पाइथें च्वं ?
नेमकिपाया बां बांलापुं भिंपुं कार्यकर्तात म्वाः म्वाकं सिय् चाहेमजु । पार्टीयां दै अले लिच्व थांैयागु कम्युनिष्ट धःपिनिगु गति थें जुइ । च्वय् न्हि थाङा काथं छुं ई मन थातय् मलाक उखेथुखे लाय् फः । इलय् हे छाय् मल्वाङागु धाय्गु अनेक न्ह्यसः झीगु हःने थाने है ।

न्ह्यस ः पञ्चायतया आपाहाकगु ई पुष्पलालजिं भारत या प्रवासे फुकल । छिं नं छगू दसक (करिब हिदा ई) प्रवासे हे च्वङ फुक दिल । उगु ई झीगु देशय् च्वङ हे ल्वाङ कम्युनिष्ट आन्दोलनयाता हःचिइकगुजूसा अः याय्गु मभिं मछिंगु विश्रृङ्खलता चिइके फैगु खःला ? प्रवास जीवनं पुष्पलालजिया पार्टीयाता अप्व हे द्यागु (घाटाय लागु) खाने दः । मखुला ?
लिसः पुष्पलालजी भारतया प्रवासे माझी गुटया विरोधयासे संघर्षयाय्गु मतिं च्वङ च्वंगु खाने दः । उकिं पञ्चायतया विरोधे नेपाली कांग्रेस याकचा मजुल । नत्र जूसा नेपाली कांग्रेसया बहुमत संसदतय्सं उब्लेया संसद विघटन वा जुजु व पञ्चायतया पालिङ वाने तांगु खः । माझी गुटं जुजु महेन्द्रता ‘सिंहानुक’ थें याय्गु मति अले भारत थुगु पक्ष मवल ।

भारतया कम्युनिष्ट आन्दोलन नं स्वंगू क्वचा जुय् धुंकल – संशोधनवादी भाकपा, भाकपा (माक्र्सवादी) व भाकपा (नक्सलाइट) व मेमेगु पुचः त ।
भारत नेपःतानं नेपाली कांग्रस व कम्युनिष्ट पार्टी पाखें–मेगु बङ्गलादेश दय्केगु मतिं न्हयाङ च्वंगु जुल । बंगलादेशया आन्दोलने भारतीय सैनिक हस्तक्षेप जुसेलिं मुजिबुर रहमानपुं सत्ताय् वान । अले आनाया कम्युनिष्ट मोहमद तो वा थजपुं गनाताना सिय्हे मतः । नेमकिपा अजगु ग्वसः (योजना) या विरुद्धय दांगु खः ।

न्ह्यसः नेमकिसं निस्वांगु ई व थौंया ईतक थ्यंबले पार्टीनायोया नातां छिं बः बियागु व मूथाय् (प्राथमिकता) बियागुलि गुलि पाङ वगु दः ? उब्ले छिं छुकिता अप्वः बः बियो दिया अले अः छुकिता ? छाय् ?
लिसः उब्ले भूमिगत (सुचुक) ज्यासानेमः बले संगठन तःह्राङ वैगु नपां सैद्धान्तिक स्तरनं नपां नपां हे यंकेगुलि बःबियागु खः ।
खुल्ला परिस्थितिं नेमकिपाया संगठन गना ? गुलि व सुसु धाय्गु सियालिं प्रतिगामी व संशोधनवादी झी शत्रु तय्सं झीता स्यंकेता अपुल ।
अथे जुगुलिं अ नं झीगु मू खाँ सैद्धान्तिक स्तर थाकाय्गुलि हे लाङ च्वंगु खः । सैद्धान्तिक स्तर थामकसिं संगठनजक जथाभावी तःह्रांकेगु खःसा चाःचाः हिल संशोधनवादीतय्ता हे फाइदा जू वानि । थ्व व्यवहारं क्यंगु खाँ खः ।

न्ह्यसः नेमकिसं निस्वांसानिसें थौं तकखय् अप्वः नेता कार्यकर्ता त कारबाहीखय् लात ः गुलिसिनं त्वःत वाना गुलिसिनं धोखा बिल । थमनं दुःखासियो दय्कापुं कार्यकर्ता तय्गु उगु अवस्थां छिगु मने छु खा“ लुयो वै थें ?
लिसः न्हापा नेपःया फुक्कथासय् अस्पताल मदुबले वासया बांलागु व्यवस्था मरुबले मचात यक्व हे सीइगु । डिप्ठेरिया थजगु ल्वंचं, छगूहे किसिमया ल्वचं छम्हा मां या २ म्हा ३ म्हा मचात सीयेफ । उब्ले मांपिसं जिम्हा मचा सीइगु हे खः । धाय्गु मति तै ।

वासयाय्गु सुविधा दय्वं म्हेगया दुःख थौंया मांपिसं स्वय् म्वल । काय्म्ह्याय् पिनिगु बिचः व माया नं पातः । अले भिङ वथें जुल । अथे हे सैद्धान्तिक ज्ञान व राजनैतिक संस्कृतिं तस्कं कमजोरपुं मनूतय्सं जक सिद्धान्तता विश्वासघात याङ न्हुयो वानेगु ज्या याइ । थुगुल्याखं विश्वासघातीत म्हव अले इमानदारीपूर्वक पार्टी, देश व जनताता माया याइपुं कार्यकर्ता त यक्व दः ।

न्हय्सः ४५ दाया पार्टी जीवन छिं गज गजगु स्वभावया कार्यकर्तातनपां ज्या साङ दिय् धुन ? छिं विशेषत गजपुं कार्यकर्ताया मनय् तया दिया ?
लिसः ४५ दाया पार्टी दय्केगु राजनैतिक यात्राया झ्वलय् सरल स्वभावया (मजदुर किसान) ज्यापु ज्यामित नपां क्वातुगु व लुमुगु स्वापु दत । फाइदा काय्ता अले पार्टीपाखें सय्क थःगु स्वार्थ पूवांकिपुं विश्वासघाती मनूतय्ता जनतांनं मिखालेवांगु धू भःपियो तसिकं थुकलं बियो घृणा यागु नं खाङा ।

न्ह्यस ः कर्णाली अञ्चले कम्युनिष्ट आन्दोलनया प्रचार मजुबले तस्कं थाकुगु व मछिंगु इलय् नेमकिपां संगठन दय्कगु खः । उगु ज्याझ्वः अथें जक जूगु खःलाकि मतिग्वयो हे जूगु खः ।
लिसः मतिंग्वयो हे ज्या याङागु खः । उगु थासं पश्चिमया पहाड व मेमेगु जिल्लाया जनताया सेवा याय्गु आजु तयो आना संगठन दय्कागु खः । पार्टी खुल्ला जुय् धुनेवं राजनैनिक संघर्षया पहः हे पात ।

न्हय्सः पार्टीया ज्याझ्वः लिफतं पुल स्वय्बले नेमकिपा आन्दोलन व संघर्षया इलयजक हःने वइगु मेबले छगू कुलाने च्वङ च्वंगु थें च्वं धाइपुं नं दः । पञ्चायतया विरुद्धय संघर्ष यायां प्रतिगमन विरोधी आन्दोलन भारतीय नाकाबन्दीया विरुद्धय आन्दोलनतक स्वयबले नं अथे हे खाने दः । थ्व खाँखय् गुलि सत्यता दःथें ?
लिसः थुकि सत्यता दः । झीगु दे थी थी जातजाति, भाय व राष्ट्रियता दःगु दे खः । छगू नेगू जात व भाय्या मनूत जक सत्ताय् दः । अकिं निश्चित जात व भाय्या मःगु स्वयो अप्वः प्रचार नपां प्रभाव नं दः । उकिं नेमकिपा बडाराष्ट्र अहंकारवादं पीडित जुयो च्वंगु दः । भारते अब्दुल कलाम आजाद तस्कं लोकं ह्वाम्हा, यक्वसिया मंदम्हा निष्कलङ्कित नेता जूसां वयकया योगदानकाथं वयकया दृष्टिकोणया चर्चा मजूगु स्यूपिसं धायो वयो च्वंगु दः । अथे हे भारतीय कम्युनिष्ट आन्दोलने रणदिबे व मेमेपुं सुं सुं नेता तय्गु मःगु काथं चर्चा मजुगु खाँ स स्यूपिसं धायो च्वंगु दः ।

न्ह्यसः नेपः वा विश्व राजनीतिया थौंया परिस्थिति नेमकिपाया भूमिका छु जुई ?
लिसः हिन्द प्रशान्त व एसिया प्रशान्त क्षेत्रीय सैनिक गठबन्धनया विरोधे संघर्ष याय्मःगु खाने दः । नेपः देशं गथे स्वतन्त्र, सार्वभौम व तटस्थ अले असंलग्नताया नीति ज्वङ वयो च्वंगु खः वहे नीति काथं हज्यात धःसा देश व जनताया भिं जुइ । उकिया अर्थ खः पञ्चशीलया परराष्ट्रनीतिं नेपः व जलाखाला देयाता नं शान्तिपूर्वक अले मिलेजुयो हज्याय्ता ज्याछिनिगु खा“ धाय् मालिथें मच्वं । नेमकिपां पञ्चशीलया सिद्धान्त व असंलग्नताया पक्ष अजनं बः बियो च्वङा ।

न्ह्यसः पार्टी निस्वांगु भिं दिया लसताय् छुं खाँ धायो दियमःगु दःनि लाकि ?
लिस ः थौं तक मदिसें देश व जनताया भिं जुइगु ज्याखय् थः थःगु थासं फयां फक्व ग्वाहालीयाङ वयो च्वंपुं कार्यकर्ता पासापुं, समर्थक व भिं कामना याङ च्वंपुं हितैषी पासा पिन्ता शुभाय् देछायो च्वङा । वइगु इलय् नं पार्टीया ज्याझ्वः खय् अज अप्वः दुनुगलंनिसें लय्तायोे उत्साह नपां देश व जनताया निःस्वार्थ रुपं (सेवा याय्ता) हज्याय्ता ब्वङ च्वंगु दः । संशोधनवादया विरुद्धय् झीगु संघर्ष अझ कसिक्क हज्याइ । फुक्कसिता क्रान्तिकारी सलाम ।

२०७५ माघ ८ गते (श्रमिक साप्ताहिक पाखें ल्ह्ययो कायागु)