ख्वप पौं, अंक ५
झी जलाखाला दे भारतय् सन् २०१४ य् जुगु ल्यःज्या (चुनावं) भारतीय जनता पार्टीका नेता नरेन्द्र मोदीयाता प्रधानमन्त्री पदय् त्याकगु खः । ‘बा“लागु ई वईतिनि’ धापुया हुनिं भाजपां चुनावय् बहुमत हगु खः । भारतया इतिहासय् तदा“ लिपा बल्लागु सरकार निस्वांगु उगु इलय् यक्वो धाय्थिं भारतीय जनतातय्सं धाथें छुं भचा ह्युपा वईगु आशा यागु जुलः । तर थौ ङादा लिपा लिफःतंपुल स्वय्बले भारतीय जनताया उगु आशा पुवांगु खानेमरु । बरु भाजपा सरकारं भारते छगू ग्यापुगु ई जक निस्वांगु खानेदः । भाजपा हिन्दुवादी विचारया हुनिं ब्वलांगु राजनीतिक पार्टी खः । अथे धाय्गु, भारत हिन्दुस्तान खः । हिन्दुस्ताने च्वनिपुं फुकं जनता हिन्दु जुय्म । हिन्दु धर्म ङालिपुं जक हिन्दुस्ताने च्वने पावेजुई धाय्गु भाजपाया मू विचः खः । मोदी प्रधानमन्त्री जुयानिं भारतय् थजगु हिन्दुवादी विचार अतिं ब्वलांगु खाने दः ।
भारत छगू धर्म, सम्प्रदाय, भाषा, जातिया जक दे मखु । भारत तगु धर्म, भाषा, जाति व सम्प्रदायका मकं दे खः । उकिं आना हिन्दु धर्मयाता जक थाय् विय्गु विचः जनताया दथुई ल्वापु थयो तछ्याय्गु विचः खः । छुनं धर्म व सम्प्रदाययाता जक थाकाय्गु अले मेगु धर्मयाता कोथ्यगु विचःलं छुनं दे था“हा“ वैमखु ।
भाजपा सरकारनं भारतय् थौं मुसलमान व दलित समुदायतय्त तच्वय्क दमन यङ्च्वंगु दः । नपां भारतीय ज्यापुज्यामितय्ता सिय्नं मफः म्वाय्नं मफःया अवस्थाय् थेंकगु दः । वांगु नोभेम्बर महिनाय् भारतया राजधानी नया“ दिल्ली किसान तय्गु तधांगु जुलुस जुल । भारतया थाय्थासं वपुं किसानतय्सं मोदी सरकारया विरोधय् नारा थ्वय्कल । थमं सय्कागु वा, छो, तु नपां यक्वयक्व कृषि उत्पादनया उचित मू मद्य्वं किसानतय्सं कृषि क्षेत्रय् ब्वलांगु सड्ढटया विषयले अलग संसद बैठक या माग यागु खः । कृषि उत्पादनया लागत व उकिया मू अपलं पाःगुलिं वगु समस्या ज्यंकेया निंतिं सरकारं कानुन दय्केमःगु किसान तय्गु माग खः । अथेहे ऋणय् लुकुंव्युपुं किसानतय्ता ऋणमोचन याय्मगु किसान तय्गु माग खः ।
भारत संसारय् दके उप्व किसान तय्सं आत्महत्या याइगु दे खः । भारत सरकारं ब्यूगु तथ्याड्ढकाथं आना थ्यौंमथ्यौं दाछिया १२ हजार किसानतय्सं आत्महत्या याइगु जुयोच्वना । बाली लगेयाय्ता कःगु ऋण पुले मफयो किसान तय्सं आत्महत्या याइगु जुयोच्वना । किसान तय्सं आत्महत्या याय् मालीगु परिस्थिति मवय्के मगु माग किसान तय्गु खः । तर किसानतय्गु भोटं प्रधानमन्त्री जुम्हा मोदीनं किसान समस्या समाधानया निंतिं छु नं ज्या याय् फगु खाने मरू । बरु मोदीयागु ध्यान अप्वलं विदेश चाहिलेगु अले विदेशी पु“जी भारते दुकाय्गुलि लःवान । खयां मोदी सरकारं गुलि विदेशी लगानी वैगु खा“ ल्हागु खः, उलि वगु मरू । गुलि नं विदेशी लगानी दुहावगु खः,उकिं भारतया ज्यापुज्यामीताय्ता ग्वहाली यागु मदु । उदाहरणया नितिं वालमार्ट नांया खुद्रा व्यापार याईगु बहुराष्ट्रिय कम्पनी भारते वयो आनाया यक्व किसानतय्ता समस्याखे लाःकल । भारतया उत्पादनया बजार वालमार्टं लाक काल ।
मोदी सरकार निस्वाङानि आनाया गैरहिन्दु समुदाययाता दमन यागु तःगु उदाहरण दः । सा“ याता हिन्दुतय्सं लक्ष्मीया अवतारया रुपय् पुजा याय्गु या । तर भारते जक मखु संसारया छुंनं देशया मुसमांतय्सं सा“या ला नैगु । सा“या ला नैपुं मुसमांतय्ता हिन्दुतय्सं थीथी प्रान्ते दमन यात । गुलिखेः मुसमांतय्गु ज्यान नं वान । तर आनाया हिन्दुवादी सरकारं हिन्दुवादीतय्गु हुलदंगा याय्ता पाछिय्गु ज्या यात ।
भाजपाया नेता योगी आदित्यनाथ उत्तरप्रदेशया मुख्यमन्त्री खः । गेरु वस्त्र पुनिम्हा योगी आदित्यनाथ मुख्यमन्त्री जुए न्ह्यों हे थी थी हिन्दुवादी हिंसाखय् ना“ स्वाम्हा मनु खः । भारतय् दके अप्व जनसङ्ख्या दगु उत्तरप्रदेशय् मुख्यमन्त्री जुसांनिसिं योगी आदित्यनाथं संस्थागत रुपं हे गैरहिन्दु समुदायतय्ता दमन याङ कोतेलेगु कुतः याङाच्वंगु द । उत्तर प्रदेशय् गैरहिन्दु समुदायया दुजःया मू छम्हा सा“ या मू स्वय् म्हो जुगु खा“ थीथी घटनाक्रमं पुष्टि याय्गु कुतः जुगु खानेद । आदित्यनाथ मुख्यमन्त्री जुयानिं उत्तरप्रदेशया थीथी थाय्या नां न हिलेगु ज्या जुगु द । ताः ईनिसिं छ्यलतगु थाय्या नां मुसमां तय्गु नां जुलः धायो नां हिलेगु ज्या जुगु द । अहमदाबाद सहरया नां प्रयाग धक हिलेगु ज्याः छगू उदाहरण जुय्फ ।
भारतय् थौं सत्तानपां पागु विचः तइपुं मनुतय्गु नितिं ग्यापुगु थाय् नं जुयोच्वंगु खानेद । पत्रकार गौरी लंकेश दक्षिण भारतय् छगू पत्रिकाया सम्पादक खः । हिन्दुधर्मया अवैज्ञानिक व पुलांगु विचः नपां लंकेशनं विमति प्वंकः थगु पत्रिकाय् थीथी विचः मदिक च्वयेगु ज्या याङदिल । थ्व खा“ आनाया हिन्दुवादी तय्गु निंतिं सह्य मजुल । लंकेशयाता गोली कय्क स्यात । लंकेश छम्हा उदाहरण जक खः । मेपुं प्रगतिशील बुद्धिजीवी, चिन्तक व सामाजिक कार्यकर्तातय्गु ज्यान तक नं काय्गु यक्वो जुगु दः । गुलिं बुद्धिजीवी व पत्रकार तय्ता ‘सहरिया नक्सलवाडी’या नामं कुनेगु व दुःख बिय्गु ज्या न जुगु दः ।
भारत छगू प्रजातान्त्रिक दे जुयो नं आनाया नागरिकतय्गु स्वतन्त्रताखे पंगः थानेगु मतिं थीथी कानुनत नं दय्केगु ज्या जूगुदः । भारतीय गुप्तचर संस्था ‘र’ नपां झीगु म्याकं गुप्तचर संस्थातय्ता भारतया सुनं मनुतय्गु कम्प्युटरय् नियन्त्रण व अनुगमन याय्गु अधिकार बिइगु कानुन देकगु द । भारतीय प्रजातन्त्रया निंतिं थ्व छगू चुनौती खः । नागरिक अधिकारखे थ्व छगू हस्तक्षेप खः । थुकिं छु सियदः धःसा, भारत छगू असहिष्णु राज्य जुजुं वङच्वंगु दः । अनया मोदी सरकार धाथिं छगू फा“सीवादी ला“पुई न्ह्ज्याङ च्वंगु खानेदः । जलाखला दे जूगुलिं नेपालय् थुकिया प्रभाव छुंनंछुं काथं लाइगु खानेद । थ्व झीसं वाचायके मःगु खा“ ख । फासीवादी विचः संसारे गनागना ब्वलाना, आनाआना विध्वंस जुगु इतिहासं झीता स्यंगु दः, क्यंगु दः । फासीवाद गुब्लेहे ज्यासाङ नैपुं ज्यापुज्यामि व प्रगतिशील जनताया विचः जुय्फैमखु । गुईं (जंगले) मिच्याइ बले थिं व विचंः संसारता ध्वस्त सिवाय् मेगु छुं हे याइमखु ।
भारतया ज्यापु ज्यामीया आन्दोलन कोथय्गु मतिं हे आना धर्म, जाति व सम्प्रदायया विचःयाता सरकारं तिबः विय्गु ज्या याङ च्वंगु खानेदः । तर संसारय् ज्यापुज्यामी व प्रगतिशील विचःया आन्दोलनयाता न्ह्याको हे क्वःथय्गु कुतः जुसां, फासीवादी विचंः गुब्लेहे जनताया आन्दोलनयाता बुकेफै मखु । उकिं भारते फासीवादी आन्दोलन न्ह्याको हे बलाथिं खानेदसां, आनाया ज्यापु ज्यामीतय्सं हिन्दुवाद वा मेमेगु छुं हे नां या फासीवादी विचः याता पराजीत मयासिं मगा । व छन्हु जनतां ब्याक्क थुइ तिनि । अले उगु बिचः चुं चुं दानिगु पक्का खः ।