झीगु देशय्दुने गैरसकारी (एनजीओ) व अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्था (आइएनजीओ) त तस्कं लिइमलाक जुयोच्वंगु दः । थी थी देया आर्थिक सहयोगया नामय् ज्याझ्वः न्ह्याकिपुं उगु संस्था तय्सं जात, धर्म व भाषाया लिधंसाय् थःकतया साम्प्रदायिक खाँल्हाङ थःगु ज्या तप्यंक च्वंगु दः। तर सरकारके धःसा झीगु दे दुने गुलि अजगु एनजीओ, आइएनजीओत दः ? अमिसं गना गना छु छु ज्या याङ च्वना ? दाँयदाँसं गुली धेबा खर्चयाङ च्वना ? धाय्गु ल्याःचा हे मरु । अपुं थः यत्थें याइपुं अपारदर्शी दक कुंखिङ च्वंगु दः।
समाज कल्याण परिषद्या ल्याःचाः काथं आ.व. २०७४/७५ खय् जक ७२३ गु (न्हय्स व नीस्वंगू) एनजीओ तयसं झीगु देशय् २० अर्ब स्वयो अप्वः खर्चयात । समाज कल्याण परिषद् ऐन २०४९ या नीति काथं अमिसं ज्या साने न्हयो स्वीकृति मकसीं मगागु खः। सरकारं अमिता चिय् मफबलय् अपुं झन छाडा (छारुवा) जूगु खः।
ओलीया कजिखय् दुईतिहाइ बहुमत दःगु नेकपा धःपिनिगु सरकार अः झीगु देशय् दः । २०४६ साल लिपा थुलि अःपुगु बहुमत गुगु नं पार्टीं हय् फःगु मरु । ओली सरकार (सह ग्वसाखल) सह–आयोजक जुयो राजधानी येँ विवादास्पद युनिभर्सल पिस फाउन्डेसनया ज्या झ्वः क्वचाय्कल । थःगु हे ज्या झ्वः थें याङ सरकारं उकिया लागिं द दक्व संयन्त्र छ्यल । उगू ज्या झ्वः खय् ब्वतिकःवपुं नेतात नपां प्रधानमन्त्री ओली स्वन्हुतक बालुवाटार त्वःत होटेले च्वन । माधव नेपाल थः हे मू पाहां थें च्वंक जुल । स्वनिगलय् पेन्हुतक जो, विजो नं. या गाडी त छन्हु आँतं चले याकेगु खाँ क्वःछित । तर जनतां तस्कं विरोध यासेलिं सातिखुन्हु हे व खाँ लिताकाय्गुलि बाध्य जुल ।
सन् १९९० पाखे सोभियत संघ मदय्क क्वचाथय्केगुलि मू पात्रया भूमिका म्हितम्हा दक नांदांम्हा कम्युनिष्ट विरोधीदक फुक्कसिनं म्हास्यूम्हा युनिफिकेसन चर्च निस्वांम्हा मुनया जहान अले थ्व ज्या झ्वः या मू पाहां हक जा मुनपाखें छगूलाख अमेरिकी डलर किछिया दां नपां ‘नेतृत्व व सुशासन’ नांगु पदक नं प्रधानमन्त्री ओलीं काल । गुलि देशय् प्रतिबन्ध याङ तःगु उगु संस्थाया सह ग्वसाखलः जुयो उगू ज्या झ्वः खय् ग्वाहाली यागुलिं सरकारता तसिकं कुंखिङ च्वंगु दः । देशय् दक्व नगरपालिका व गाउँपालिकाया प्रमुख उपप्रमुखतय्ता नेम्हातिपुं वय दैगु व्यवस्था नपां तःजिक ज्या झ्वः हाङ क्वचाय्कल । धर्म निरपेक्ष झीगु देशय् सरकारं हे थः स्वयम् छगू धार्मिक संस्थाया मुंज्याखय् कजी जुयो ज्यासांगु तस्कं लज्याचाय्पुगु खा“दक पेखेर कुंखिङ च्वंगु दः । गुब्ले मे“ याता पुजायाङ गुब्लें आइएनजीओया छुपें जुयो ल्यू ल्यू वाङ नेकपा सरकार व थुकिया नेतात थःता थमं क्वह्यंक च्वंगु दः। न्हूगु सरकार निस्वांगु च्याला गुला दत । थुकिया दुने यागु मेमेगु ज्या नपां थ्व ज्यानं देश व संविधानविरोधी ज्या खः। थुकिं सरकारयाय्गु जक बेइज्जत मखु कम्युनिष्ट नां या सरकारं याङ कम्युनिष्ट पार्टीतय्गु हे बेइज्जत जुल ।
ख्वप नगरपालिकां न्हूगु एनजीओ चाय्के मबिय्गु अले पुलांगु नं तस्कंहे म्ह्वजक नवीकरण याय्गु मतिं ज्या साङ वयो च्वंगु याता तस्कं च्वछाय् बहगु दक प्रशंसा याङ च्वंगु दः ।
डलर कुय्मःपुं थ्व ज्याखं असन्तोष जक मखु तस्कं तंम्वय्क नं च्वंगु दः । न्हयाथिन्योगु कहर नय्मःसां एनजीओ तय्ता त्वःत तःम्हा दोहँसाँथें छारुवा त्वते मज्यू । केन्द्र निसें स्थानीय तह अथे धाय्गु सरकारया च्वय्निसें क्वय्थेंकया निकाय् तय्सं अमिता बाँलाक् स्वय्गु, म्हासिइक पला छियमःगु तस्कं आवश्यक खाने दः। इलय् हे झीसं वाचाय्के मफःसा थ्वमिसं थःगु इच्छा काथं स्थानीय व प्रदेश कानुन दय्केगु, विकास योजनात ह्यगु प्रस्ताव त हःग्वई । झीकेहे मन्यसें अमिसं देया सार्वभौमिकता व स्वतन्त्र देया झी जनता धाय्ता लज्या जुइगु ज्या साङ है । अजगु दिन वय् न्हयोँ हे झी सचेत जुयमफूसा लिपा हाल च्वङां लीलाइमखु । भुथुली वाने न्हपा नस्लाकाय्गु लिपा थमजु ।’