Explore news and happenings at Bhaktapur

माओ नं. संशोधनवादया विरुद्धय् निर्णायक संघर्ष न्ह्याकगु खः

माओ त्से तुङया १२५ दाँ या बुदिंया सन्दर्भय् नेमकिपाया नायो नारायणमान बिजुक्छेँ (रोहित) नपां या खँल्हाबल्हा

0

 

न्हसः चिनियाँ क्रान्तिया न्हयलुवा (नेता) माआ त्से तुङ्गयाता छिं गुकाथं लुमांकच्वङा ?
लिस ः चिनियाँ क्रान्तिया न्ह्यलुवा माओ त्से तुङगयाता चिनियाँ जनतातयम्हा जक मखु बरु अन्तर्राष्ट्रिय कम्युनिष्ट आन्दोलन व सर्वहारा वर्गया नेता या काथं म्हासिइक च्वङा । वयकं छगू जक उपनिवेश देशया विरुद्धया ल्वाङ द्यूगु मखु १३—१४ गू उपनिवेशवादी देशया विरुद्धय् मदिसे संघर्षया न्हयलुवा जुयो ल्वाङ द्यूगु खः । गुकिं झीसं वय्कयाता रणकौशलखे तस्कं स्यल्लाम्हा किसान आन्दोलनया नेता व चीन देशे माक्र्सवाद–लेनिनवादयाता मिलेजुइक छ्यलेगुलि तस्कं सफलम्हा क्रान्तिकारी काथं म्हासिइके फः । वयक चिनियाँ इतिहासया (सूक्ष्म अध्ययता) कुलांदाक ध्वाथुइक झःम्हा साहित्य व कलाया पारखी नपां कवि हृदयी व स्वंगूगु विश्वया छम्हा स्यल्लाम्हा विश्लेषकनं खः । वयकयाता लुमांकेफःसा विश्व कम्युनिष्ट आन्दोलनया दृष्टिकोणया तुइजलाय् २१ औं शताब्दीया थःथगु दे अले विश्वया भौतिक व आध्यात्मिक परिस्थितिया मूल्याङ्कन याय्ता ग्वाहाली जुइ ।

न्हसः विश्व कम्युनिष्ट आन्दोलने माओया (ग्वाहाली) योगदान गुकाथं थुइके फै ?
लिस ः स्तालिन मदयधुंक खु्रश्चेभ गुटया पुँजीवादीबीचः व अमेरिकी साम्राज्यवादया हःने कप क्वछुसिलिं रुसी संशोधनवादया विरुद्धय् माओ नं नेतृत्वयाङ द्यूगु चिनिया“ कम्युनिष्ट पार्टीं छगू धिसिलागु सैद्धान्तिक संघर्ष यात । कम्युनिष्टया नामं पुँजीवादी बिचः बय्बय् याय्गु संशोधनवाद वा विश्वासघाटया विरुद्धय् माओ नं निर्णायक संघर्ष न्हयाकदिल । उब्ले सोभियत संघ पार्टी नेतृत्वया हुनिं (कारणं) संसारया फुक्क धाय्थें कम्युनिष्ट व मजदुर पार्टीयाता तह्रांगु आशा, विश्वास नपां प्रभाव लाङ च्वंगु खः । उकिं माओ नं उगू प्रभावं लिफेङ धात्थेंगु माक्र्सवाद व लेनिनवादया लाँपुइ विश्वया कम्युनिष्ट आन्दोलनयाता हज्याक संशोधनवादं बचेयाङ हय्गुली अभूतपूर्व सैद्धान्तिक संघर्ष न्ह्याक दिल । शान्तिपूर्ण संक्रमण, संसदीय लाँपुं हे समाजवाद वइगु, साम्राज्यवादीतय्गु (चरित्र) पहः पाय धुंकगु व युरो कम्युनिज्म थजगु सिद्धान्त हे मरुगु व माक्र्सवाद व लेनिनवाद बिचःयाता झाङ्ग लाय्गु मतिया पुचः नपां स्यल्लागु संघर्ष यासें माओ नं माक्र्सवाद लेनिनवाद व क्रान्तिकारी बिचः याता म्वाक तल । थौं इतिहासं थ्व खा“याता प्रमाणित याय् धुंकगु दः कि रुसी संशोधनवाद सामाजिक साम्राज्यवादे पतन जुल, सोभियत संघे नं पुँजीवाद लिफ्यङ हल, अले साभियत संघ १५÷१६ गू भागय् क्वचा क्वचा जुल । पूर्वी युरोपेली समाजवादी देत पोल्याण्ड, पूर्वी जर्मनी, हंगेरी, रोमानिया, बुल्गेरिया, चेकोस्लोभाकिया, युगोस्लाभिया, अल्बानिया थी थी देशय् नं पुँजीवाद लिफ्यङ हल नपां इटाली स्पेन, फ्रान्स थजगु युरो कम्युनिज्मया पालिङ जुइपुं कम्युनिष्ट पार्टी त फुक्क पुँजीवादी दलखय् हिलः । उगु पार्टीखय् च्वङ च्वंपुं सच्चापुं क्रान्तिकारीपुं धःसा थी थी नामं संगठित जुल ।
माक्र्सवादी–लेनिनवादी क्रान्तिकारी सिद्धान्तया ह्योंगु ध्वाय“ (झण्डा) संसारय् अझ च्वयथ्येंक ब्वय्केया लागिं का. माओया थुगु ग्वाहाली जोडामरु । गथे लेनिन व उब्लेया माक्र्सवादी, क्रान्तिकारीपिसं बर्नस्टिन व काउत्स्की थजपुं संशोधनवादीतय्गु विरुद्धय् ल्वाङ दिल । माओ नं अथे हे संघर्ष न्ह्याक तह्रांगु योगदान याङ दिल ।

न्हयसः गुम्हां गुम्हां च्वमिपिन्सं चीनया थौया विकास १९७८ लिपाया न्हय्लुवा तय्सं यागु खः थुकि माओया छुं योगदान मरु । अझ माओया नीतिखय् च्वङ च्वंगु खःसा थौया अवस्थाय् थ्यनिहे मखु धाइपिन्ता छु लिसः बिय फै ?
लिसः १४ गू साम्राज्यवादी देशया आक्रमणं लाककायो तःगु देयाता तःतः ह्रांगु युद्धयाङ चीन स्वतन्त्र याय् मफगु जूसा नपां पुँजीवादी व सामन्तवादी व्यवस्था हाकुतिङ छ्वय् मफुगु जुःसा संसारय् दकले अपः जनसंख्या दःगु चीन देशय् करोडौं करोड ज्यापु ज्यामी तय्ता सामन्ती शोषण व पुँजीवादी शोषणं मुक्त याय् मफगु जुःसा थांैया अवस्थाय् थ्यनिगु मखु । साम्राज्यवादीतय्पुं छुपें पुँजीपति वर्गपाखें राष्ट्रिय पुँजीपति वर्गयाता मुक्त याङ देया विकासय् छयले मफैगु जुइ । जनवादी गणतन्त्र चीनय् आर्थिक विकासया बल्लागु जग निस्वानेगु ज्या माओत्से तुङ व चाउ एन लाइया पालय् हे जूगु खः । उब्ले माओ नं छगू नीति हच्यूगु खः ‘पुलांगु युगं न्हूगु युगया सेवा याय्गु अले विदेशी वस्तुं स्वदेशया सेवा याय्गु ।’

चिनियाँ ज्ञानं व बुद्धिं चीनया न्हूगु युगया सेवायाय्गु नपां विदेशी ज्ञान–विज्ञान प्रविधि व पुँजी थःगु देया सेवा यो धाय्गु थुकिया भाव खः । थ्वहे छथ्वः मूलमन्त्रखं थौया चीनया आर्थिक विकासयाता लाँपु क्यन ।

सन् १९६० पाखे अमेरिकी महिला पत्रकार अन्ना लुइस स्ट्रोङ्गं छम्हा वरिष्ठ नेतानपां सोभियत संघ व जनवादी गणतन्त्र चीनया दथ्वी जूगु सैद्धान्तिक संघर्षखं चीनयाय्गु आर्थिक विकास लिपा मलाइला दक न्यन । संरा अमेरिकी साम्राज्यवाद जापानया हिरोसिमा व नागासाकी आणविक बम क्वफ्वङ लाखौं मनू स्याङ भौतिक निर्माणत ध्वस्त याङ संसारता ख्याङ च्वंगु इलय् अन्नां अध्यक्ष माओ याके न्यङ दिल – अमेरिकी साम्राज्यवादके आणविक अस्त्र दःगुलिं चिनियाँ व मेमेगु देशया क्रान्ति सफलयाय्ता थाकु मजुइला ? थुकिया ख्याच्व प्रभाव मलाइला ? उकिया लिसः माओ नं धायो दिल – छगू नेगू ल्वाभः खं युद्धया निर्णय याइ मुख । स्वय्बले बल्लाथें च्वंम्हा अमेरिकी साम्राज्यवादीता बुके मफै धाय्गु मरु । अपुं भ्वँतं भुङ तःम्हा धुँजक खः । आणविक हतियारनं भ्वँतं भुङ तःम्हा नक्कली धुँ जक खः ।

अध्यक्ष माओया उगु खाँ खं संसारया जनताया नुगलय् आशाया स्वंह्वल, उत्साहया मता च्यात । अन्ना लुइस स्ट्राङ्ग लिपा चीनय्हे च्वङ समाजवादया सेवा याङ दिल । उकिं नां खोले मजुम्हा चिनियाँ जनताया छम्हा वरिष्ठ नेता नपांया खँल्हाबँल्हाखय् धायो दिल – हिदा खय् हे आर्थिक विकास हज्याय् फः तर सैद्धान्तिक संघर्ष धःसा पुस्तौं पुस्ता बिते जुय फः ।’

सन् १९८० पाखे चीनय् आर्थिक नीति दय्कल । व ल्याखं विदेशी विज्ञान, प्रविधि व पुँजीया लगानी जूगु ४० दा दत । उलिया दुनें चीनया आर्थिक विकासं संसारता चकित यात । तर थांैतक सोभियत संशोधनवादीत नपांया सैद्धान्तिक संघर्ष क्वमचःनि । अथेयां रुसे सोभियत संघ व समाजवाद हे मंत । थ्व ल्याखं झण्डै ६० दा अथे धाय्गु नेगू पुस्ता जक तुता । उकिं अध्यक्ष माओ व चिनियाँ नेता तय्गु चिन्तन तस्सिकं दूरगामी व गम्भीर खाने दः ।

थुकिया अर्थ – पुलांगु पुस्ताय् हे आर्थिक जग, चीनया कुटनैतिक सम्बन्ध व आर्थिक चिन्तनया खाका तयार जुय धुंकल ।

न्ह्यस ः माओ त्से तुङ व माओ विचारधारा पाखें नेपाली समाज व जनतातय्ता गजगु प्रभाव लागु खाने दः ?
लिसः का. माआ त्से तुङ्ग व माओ विचारधाराया प्रभाव नेपाली जनताता अपलं लागु दः । तर विदेशी शक्तिं माओत्से तुङ्ग विचारधाराता अराजकताबदीनपां स्वाय् हःगुलिं नेपाली जनतात उकि भतिचा भ्रमे लाङ च्वंगु दः ।

न्ह्यस ः माओया नामं नेपाल व संसारया थी थी देशय् सशस्त्र विद्रोह जुल । अप्वधाय्थें असफल हे जूगु खाने दः । उगु सशस्त्र विद्रोह व माओ विचारधारा दथ्वी छुं क्वातुगु स्वापु दः धाय् फैला ?
लिसः सशस्त्र विद्रोह व व्यवहारे माओ त्से तुङग विचारधाराता छयलेगुलि अपलं पाःगु खाने दः ।

न्हयस – खु्रश्चेभपन्थी संशोधनवादया विरुद्धय माओ नं सम्झौताहीन संघर्ष याङ दिल । अझ संरा अमेरिकानपां कुटनीतिक स्वापु तयो दिल । छु संशोधनवाद स्वयो साम्राज्यवादतनपां स्वापु तय्गु उचित जूला ?
लिसः साम्राज्यवादनपां वर्गीय व सैद्धान्तिक संघर्ष फरक खःसा कुटनैतिक स्वापु व संघर्ष भिन्न विषय खः । कुटनैतिक चातुर्यनं राजनैतिक संघर्षया छगू अङ्ग खः ।

न्ह्यस – सांस्कृतिक क्रान्तियाबारे छुं खाँ धायो दिसँ ?
लिस ः सैद्धान्तिक विषयया ल्वापु लिपा पार्टी दुनेया थःथया दथ्वी आन्तरिक संघर्ष सत्ता संघर्षखय् हिल वांगू खानेदः । उगुइलय् विदेशी तत्वतय्सं अन्तरध्वंसया मौका भःपियो स्येंकेता स्वइगू स्वाभाविक खः । उकिं लिपा माओ त्से तुङ्ग अस्वस्थ जुल ।

न्ह्यसः माओ त्से तुङ पाखें कम्युनिष्ट पार्टीया कार्यकर्ता तय्सं छु छु खाँ सिइके बहः जु ?
लिसः निस्वार्थ रुपं देश व जनताया सेवा याय्गु भावना का. माओ त्से तुङ्ग पाखें सय्के मःगु मूखाँ खः । पद वा धेबाया निंतिं मखु पार्टीया अनुशासने च्वङ थःथः गु थासं थाकुमचसें मदिक्क जनताया सेवा याय्मः धाय्गु हे माओ पाखें सय्केगु तःह्रांगु शिक्षा खः ।
(स्रोत – श्रमिक वापौ)

Leave A Reply

Your email address will not be published.